Το τσουνάμι του Κορινθιακού στο Αίγιο το 1963 – Η αρχαία Ελίκη και τα παλιρροϊκά κύματα στο Αιγαίο Πέλαγος

Παρότι εκατομμύρια Έλληνες και τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα,  ζούμε πολύ χρόνο  κοντά στα μοναδικά παράλια μας  16.000 περίπου χιλιομέτρων, κανείς μας δεν βάζει στο νου του το κίνδυνο από πιθανή εκδήλωση τσουνάμι και τα καταστροφικά αποτελέσματα του.

Στο μυαλό όλων  βέβαια υπάρχει η βιβλική καταστροφή  από το τσουνάμι που προκάλεσε η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης τον 17^ο πχ αιώνα καταστρέφοντας όχι μόνο το νησί,  ίχνη ζωής ακόμα και 100 χλμ μακριά από την Θήρα  αλλά και την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού μιας και   η καταστροφική μανία του  εκτονώθηκε στην Κρήτη.

Ακόμα και στην σύγχρονη  Ελλάδα όμως, πολλά τσουνάμια  (όπως στο Αιγαίο πέλαγος στις 9 Ιουλίου του 1956 μετά τον σεισμό των 7.5 R), δημιούργησαν πρωτοφανείς καταστροφές.

Ένα τέτοιο τεράστιο παλιρροϊκό κύμα –άγνωστη ιστορία στους περισσότερους εξ ημών- που δεν οφείλεται όμως σε σεισμό, έπνιξε σαν σήμερα το 1963 την περιοχή της δυτικής Αιγιάλειας στον Κορινθιακό κόλπο, πολύ κοντά στην Αθήνα δηλαδή.

Στις 8 Φεβρουαρίου του 1963 ένα πρωτοφανές για τον Κορινθιακό παλιρροϊκό κύμα  σάρωσε την παραλιακή ζώνη για αρκετά χιλιόμετρα ξεκινώντας 2-3 χλμ δυτικά από  το Αίγιο , έως την περιοχή του Νέου Ερινεού προκαλώντας μεγάλες καταστροφές, σοβαρούς τραυματισμούς και σκορπώντας πανικό στους κατοίκους της περιοχής. Άνθρωποι της περιοχής αυτής, που είναι σήμερα 60 ετών και άνω αφηγούνται με τρόμο  τον πανικό και την καταστροφή εκείνης της νύχτας.

Από  τα δημοσιεύματα του τύπου της εποχής  και τις αναφορές της τότε Χωροφυλακής διαβάζουμε ότι  στις 21:25 το βράδυ   οι κάτοικοι των παράλιων αυτών περιοχών  άκουσαν μια υπόκωφη βοή.

Όποιοι βγήκαν από τα σπίτια τους είδαν τη θάλασσα να υποχωρεί και να απομακρύνεται από την παραλία  και μετά από ελάχιστα  λεπτά  τεράστιες  μάζες θάλασσας  ύψους 6 μέτρων (κάποιοι κάτοικοι ανέφεραν ακόμα και 20 μέτρα !) έπληξαν  με σφοδρότητα τις ακτές, παρασύροντας τα πάντα.

Βάρκες και καίκια βρέθηκαν σε απόσταση δεκάδων  μέτρων από την ακτή-πολλές πάνω στις σκεπές των σπιτιών (!), οι ακτές γέμισαν ψάρια, ενώ οι  κάτοικοι έντρομοι έτρεχαν για να σωθούν προς τα ψηλότερα σημεία. Κάτοικοι βρήκαν τις επόμενες ημέρες ακόμα και χταπόδια σε δέντρα μακριά από τα παράλια.

Το σφοδρότατο κύμα του νερού έπληξε τις περιοχές των Σελιανιτίκων, Λόγγου, Άκολης, Λαμπιρίου και Ν. Ερινεού,  όπου ο όγκος του νερού έφθασε πάνω από την τότε εθνική οδό (την σημερινή παλαιά οδό  Αιγίου-Πατρών) παρασύροντας τα πάντα στην πορεία του . Μετά από 5-7 λεπτά τα νερά υποχώρησαν και επανήλθε ηρεμία.

Διαβάζουμε μεταξύ άλλων  στην τοπική εφημερίδα  «Έρευνα» στο έκτακτο φύλλο της , στις 10 Φεβρουαρίου 1963: «᾽Εκ τῶν πληροφοριῶν  τάς ὁποίας εἲχομεν κατέρρευσαν αἱ οἰκίαι τῶν …….  (αναφέρονται ονόματα ιδιοκτητών σπιτιών των περιοχών αυτών ).Τεράστιαι εἶναι αἱ καταστροφαί εἰς οἰκιακά  σκεύη, βαρέλια, γεννήματα εἰς ζῶα μικρά και μεγάλα. Υπέστησαν ζημίας πολλαί οἰκίαι, ἀλλά λόγῳ τοῦ σκότους και τοῦ προκεχωρημένου τῆς ὣρας, δεν  ἠδυνήθημεν να διαπιστώσωμεν, πλην ὃμως, ὡς φαίνεται, ὑπέστησαν ζημίας καί τά ἐκεῖ ξενοδοχεῖα τῆς λουτροπόλεως τῶν Σελιανιτίκων,,,,,

Παρόμοιας ἐκτάσεως εἰς ἒντασιν καί καταστροφάς ὑπῆρξεν ἡ ἐκδήλωσις τοῦ παλιρροϊκοῦ κύματος εἰς Λόγγον καί Λαμπίρι. Ὑδάτινον τεῖχος, μήκους 50 μέτρων, ἔπληξεν ὅλην τήν ἀκτήν. Σκηναί τρόμου καί φρίκης ἐπηκολούθησαν. Οἱ κάτοικοι ἐγκατέλειψαν τάς οἰκίας των καί ὅλην τήν νύκτα ἐτράπησαν εἰς φυγήν, ἀνελθοντεςβ εἰς τά ὀρεινά χωρία Ζήρειας και Καμάρες. …..Εἷς τόν Λόγγον καί ἰδίᾳ θέσιν «Βαλτάκι», τό παλιρροϊκόν κῦμα ἀνῆλθεν εἰς ὓψος 30  μέτρων . Κατεστράφησαν βάρκες καί ἂλλα ἁλιευτηκά συγκροτήματα.  Ἂνθρωποι ἀπό το κρεβάτι τους εὑρέθησαν στή… θάλασσα. Εὐτυχῶς που ἡ περιοχή εἶναι ὁμαλή και δια τοῦτο δεν ἐθρηνήθησαν θύματα’’…

Η επιστημονική εξήγηση του φαινομένου που έγινε αργότερα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το τσουνάμι οφειλόταν σε κατολίσθηση που έγινε στον πυθμένα του Κορινθιακού, κάτω από τον οποίο περνάει το μεγάλο σεισμικό ρήγμα που προκάλεσε και τον μεγάλο σεισμό του Αιγίου  της 15ης Ιουνίου του 1995. Από τότε πάντως τέτοιας δυναμικότητας τσουνάμι δεν ξανάγινε στον Κορινθιακό, εκτός από ένα πολύ ήπιο 6 μήνες μετά τον σεισμό του 1995  και συγκεκριμένα στις 31/12/1995.

Η εξαφάνιση της αρχαίας Ελίκης 

Σε κοντινή από εκεί απόσταση, αλλά ανατολικά του Αιγίου έγινε  και το τεράστιο παλιρροϊκό κύμα  που το 373 π.Χ. μετά το σφοδρότατο σεισμό των 9 R περίπου, κατεδάφισε κι εξαφάνισε από τον χάρτη  την πρωτεύουσα της Αχαΐκής Συμπολιτείας την Ελίκη.

Μετά τον σεισμό, έγινε κατολίσθηση , τα σπίτια της Ελίκης   μιας πόλης 40.000 κατοίκων, χάθηκαν μέσα στη γη και το τσουνάμι που ακολούθησε σκέπασε τα πάντα εξαφανίζοντας «αύτανδρη» όπως λένε οι αρχαιολόγοι την πόλη την οποία αναζητούν ακόμα και σήμερα.

Διαβάζουμε στο geo history:

‘’Πρόκειται για ένα περίεργο φυσικό φαινόμενο που έγινε την ίδια σχεδόν χρονική στιγμή, σεισμός, κατολίσθηση και τσουνάμι… και εξαφάνισε την Ελίκη, που ακόμα βρίσκεται θαμμένη εκεί, παρά τις πολύχρονες και περιπετειώδεις έρευνες.

Μεταξύ των ετών 373-372 π.Χ. θεωρείται πως η αρχαία Ελίκη καταστράφηκε από μεγάλο και ισχυρό σεισμό. Εικάζεται πως το μεγαλύτερο τμήμα της περίφημης πόλης πρέπει να καταβυθίστηκε στη θάλασσα, μετά το σεισμό τον χειμώνα του 373 π.Χ.

Ως αιτία του καταστροφικού σεισμού, η παράδοση αναφέρει πως ο θεός των σεισμών και της θάλασσας, ο Ποσειδώνας, τιμώρησε τους κατοίκους της Ελίκης για ασέβεια. Συγκεκριμένα, όταν έφτασαν στην Ελίκη απεσταλμένοι Ίωνες από τη Μικρά Ασία και ζήτησαν να τους δώσουν το άγαλμα του θεού προστάτη τους ή έστω τα σχέδια των προγονικών τους ιερών, οι Αχαιοί κάτοικοι της Ελίκης κακομεταχειρίστηκαν τους Ίωνες και μάλιστα σκότωσαν τους πρεσβυτέρους ενώ τελούσαν θυσία στο ιερό του Ποσειδώνα. Έτσι, οι Αχαιοί δέχτηκαν την οργή του θεού, αφανίζοντας εντελώς από το χάρτη την πόλη τους.

Ιστορικές μαρτυρίες για το σεισμό

Ο Παυσανίας αναφέρει στο βιβλίο του «Αχαϊκά» πως ο σεισμός της Ελίκης ήταν από τους πιο καταστρεπτικούς σεισμούς του αρχαίου κόσμου. Η καταστροφή της πόλης ολοκληρώθηκε με την ταυτόχρονη έξοδο της θάλασσας προς την ξηρά, καταπίνοντας την πόλη και τους κατοίκους της.

Τα όσα αναφέρονται στον Παυσανία τεκμηριώνονται και ιστορικά και επιστημονικά. Το χειμώνα του 373 π.Χ., προκλήθηκε παλιρροϊκό κύμα από υποθαλάσσια κατολίσθηση το οποίο κατέκλυσε την πεδιάδα και περικύκλωσε την Ελίκη. Στη συνέχεια ακολούθησε ο ισχυρός σεισμός, που κατέστρεψε την πόλη, θάβοντας τους κατοίκους κάτω από τα ερείπια. Μετά το σεισμό προκλήθηκε νέο ισχυρό κύμα από τη θάλασσα, που κατακάλυψε την ήδη βυθισμένη πόλη, παίρνοντας στο βυθό και ολόκληρη την πόλη και τους νεκρούς κατοίκους της.

Ο καταστροφικός σεισμός φαίνεται πως έγινε κατά τη διάρκεια της νύχτας και η πόλη που απείχε από την ακτή γύρω στα δύο χιλιόμετρα, εξαφανίστηκε μαζί με την ενδιάμεση πεδιάδα. Ακόμη αναφέρεται πως αιώνες μετά το σεισμό ήταν ορατά ερείπια της Ελίκης στο βυθό της θάλασσας.’’

Το τελευταίο τσουνάμι στο Αιγαίο Πέλαγος

Η τελευταία φορά που ένα μεγάλο τσουνάμι έκανε την εμφάνισή του, στο
Αιγαίο πέλαγος (νοτιοδυτικό ), ήταν το 1997. Ένας σεισμός μεγέθους 6,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ είχε συγκλονίσει τότε την Ανατολία. Ο σεισμός είχε σαν αποτέλεσμα να σηκωθεί παλιρροϊακό κύμα ύψους δεκάδων μέτρων.

Τα τσουνάμι του Αιγαίου οφείλονται αποκλειστικά στη σεισμική δράση που
υπάρχει στην περιοχή αναφέρουν επιστήμονες Η σεισμική δράση που παρατηρείται από την αρχαιότητα έως και σήμερα στο Αιγαίο, οφείλεται στο γεγονός ότι εδώ συναντώνται η ευρωπαϊκή και η αφρικανική πλάκα. Έχει διαπιστωθεί ότι η αφρικανική πλάκα διεισδύει κάτω από την ευρωπαϊκή. Αυτό το φαινόμενο δημιουργεί, βέβαια, σεισμική δράση σε ακαθόριστες χρονικές κλίμακες. Μπορεί να περάσουν και σαράντα ή πενήντα χρόνια για να εκδηλωθεί αυτή η δράση, μπορεί όμως να συμβεί και σε πολύ μικρά χρονικά διαστήματα.

Τα κύματα του Αιγαίου, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να είναι μικρά και
ασθενή, μπορεί όμως να είναι και τεράστια. Υπάρχει περίπτωση να εκτονώνονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που δημιουργούνται. «Κινούνται με ταχύτητα 100 μέτρα ανά δευτερόλεπτο όταν το βάθος της θάλασσας φτάνει τα 1.000 μέτρα και πάνω, ενώ σε ρηχές – σχετικά-θάλασσες (έως και 100 μέτρα βάθους) η ταχύτητα δεν ξεπερνάει τα 31,6 m/sec»

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις