Χριστίνα Ι. Σταμούλη: «Επιθυμώ μια μέρα να δω την Ελλάδα και τη Γερμανία να εγκαταλείπουν το αρνητικό παρελθόν που βαραίνει το παρόν τους και τις δύο κοινωνίες να οδηγούνται σε ειλικρινή και όχι επιβληθείσα συμφιλίωση»

Η δικηγόρος κα Χριστίνα Ι. Σταμούλη, διαχειρίστρια του Αρχείου Ι.Ε. Σταμούλη, αποτελεί το πρόσωπο που εκφράζει τους συνεχιστές της δικαστικής διεκδίκησης που είχε ξεκινήσει ο αείμνηστος πατέρας, διαπρεπής δικηγόρος και Νομάρχης Βοιωτίας Γιάννης Σταμούλης, για την οποία λέει χαρακτηριστικά: «Η πολυετής προσπάθεια για τη Δικαίωση επιτείνει αυτό το αίσθημα, καθώς κρατάει ανοικτή μια «πληγή» Δεν είναι φυσικά «προνόμιο» του Διστόμου αυτό! Είναι, ας μας επιτραπεί ο όρος, ένα κοινωνικό συναίσθημα που βαραίνει τις ψυχές όλων των Μαρτυρικών Τόπων της Πατρίδας, ανεξαρτήτως του πραγματικού αριθμού θυμάτων και του βαθμού αγριότητας με την οποία συμπεριφέρθηκαν κάθε φορά οι κατοχικές δυνάμεις».

Κάθε φορά που πλησιάζει η 10 Ιουνίου, οι μνήμες … επανέρχονται για να εισφέρουν στη νηφάλια αποτίμηση των όσων έγιναν τα 78 χρόνια που έχουν περάσει, από την αποφράδα εκείνη ημέρα!. Με τον καιρό οι μνήμες εκτέθηκαν στο φως και έγιναν αντικείμενο επεξεργασίας και πεδίο διάδρασης. Ακούγεται ίσως προκλητική η έκφραση «εκτέθηκαν στο φως», όμως είναι η πραγματικότητα. Για δεκαετίες ολόκληρες, κυρίως η γενιά των επιζησάντων και όσων γεννήθηκαν αμέσως μετά το τραγικό συμβάν, ζούσαν με ένα αβάσταχτο διπλό βάρος που τους κρατούσε στο σκοτάδι! Από τη μια, το βάρος που πήγαζε από την αφόρητη εμπειρία, προσωπική και διαγενεακή και από την άλλη, το βάρος που ο Αργύρης Σφουντούρης ονόμασε, πολύ επιτυχημένα «Το Ψέμα για το Δίστομο». Το βάρος της εμπειρίας δεν θέλει, υποθέτουμε, επεξήγηση αφού, όλοι καταλαβαίνουμε πως, πρόκειται για το ανεξίτηλο σημάδι που αφήνει η φρίκη που έζησαν όσοι ήταν παρόντες και όσοι ήπιαν, τη φρίκη αυτή, με το μητρικό γάλα! Το «Ψέμα για το Δίστομο» όμως χρειάζεται μια κάποια επεξήγηση: είναι η μεθοδευμένη εκείνη προσπάθεια της ναζιστικής Γερμανίας και, δυστυχώς και της μεταπολεμικής δημοκρατικής Γερμανίας, να συντηρήσουν ψευδώς την άποψη ότι, οι φρικαλεότητες που έλαβαν χώρα, ήταν νόμιμες πολεμικές ενέργειες. Ήθελαν να επιβάλουν την άποψη ότι τέτοιες πράξεις επιτρέπονταν στο πλαίσιο του πολέμου. Η δικαστική διεκδίκηση του Διστόμου βοήθησε, κυρίως, στην αποδόμηση και την απαλλαγή του Διστόμου και κατ’ επέκταση και των άλλων Μαρτυρικών Τόπων, από αυτό ακριβώς το δεύτερο, τόσο επαχθές, σκέλος της μνήμης. Έκανε σαφές πως, ό,τι συνέβη, αποτελεί οριστικά και αμετάκλητα Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας που απαγορεύεται και από την ηθική και από το δίκαιο!

Το Μαρτυρικό Δίστομο είναι ένας τόπος … που κλήθηκε να ζει διχασμένος ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν. Η πολυετής προσπάθεια για τη Δικαίωση επιτείνει αυτό το αίσθημα, καθώς κρατάει ανοικτή μια «πληγή» Δεν είναι φυσικά «προνόμιο» του Διστόμου αυτό! Είναι, ας μας επιτραπεί ο όρος, ένα κοινωνικό συναίσθημα που βαραίνει τις ψυχές όλων των Μαρτυρικών Τόπων της Πατρίδας, ανεξαρτήτως του πραγματικού αριθμού θυμάτων και του βαθμού αγριότητας με την οποία συμπεριφέρθηκαν κάθε φορά οι κατοχικές δυνάμεις. Να διευκρινίσουμε εδώ ότι αναφερόμαστε με γενικό τρόπο σε κατοχικές δυνάμεις επειδή, θηριωδίες καταγράφηκαν, την περίοδο 1941-1944, σε όλη την ελληνική επικράτεια και από τις τρεις κατέχουσες δυνάμεις, δηλ από τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Βουλγαρία. Είναι μια πολυετής προσπάθεια που, στο δικαστικό πεδίο, κομίζει αποκλειστικά και μόνον επιτυχίες και θετικά αποτελέσματα που οδήγησαν στην διεθνοποίηση, τόσο του ιστορικού γεγονότος, όσο και της υφιστάμενης απαίτησης. Μια πολυετής προσπάθεια, τα αποτελέσματα όμως της οποίας, δεν μεταφράζονται σε κάτι χειροπιαστό.

Οι νεκροί του Διστόμου έφτασαν στα επίσημα έγγραφα συνολικά τους 228, εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες και ανάμεσά τους ήταν και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Το γεγονός ότι έχουμε περάσει τόσα πολλά χρόνια και ακόμη δεν έχει δοθεί λύση στο δίκαιο αίτημα των αποζημιώσεων από τη ναζιστική θηριωδία παραμένει … ένα μεγάλο αγκάθι στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, σε κρατικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Η μεταπολεμική δημοκρατική Γερμανία υιοθέτησε, για πολλά χρόνια, απέναντι στην Ελλάδα, μια συμπεριφορά αλαζονική, στείρα και απαξιωτικά απορριπτική του αιτήματος για δικαίωση. Τα τελευταία χρόνια, πιεζόμενη ίσως και από την αλλαγή του διεθνούς κλίματος σε τομείς του δικαίου (όπως το Ανθρωπιστικό Δίκαιο και το Δίκαιο των Ενόπλων Συρράξεων) της διεθνούς πολιτικής (καθώς διεκδικεί κεντρικό ρόλο στα ευρωπαϊκά και διεθνή τεκταινόμενα) αλλά και της εσωτερικής της κοινής γνώμης, μοιάζει να εγκαταλείπει αυτήν την αλαζονική γραμμή. Δεν έχει, όμως, ακόμη φτάσει στο ζητούμενο που είναι «η πλήρης ανάληψη της ιστορικής της ευθύνης».

Η ελληνική πολιτεία οφείλει να… σταθεί επιτέλους στο ύψος του ρόλου της, ως κυρίαρχο Ευρωπαϊκό Κράτος. Στα 27 χρόνια που η «Υπόθεση Δίστομο», παράγει αποτελέσματα, είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού οι φορές που η Ελλάδα λειτούργησε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Να κρατήσουμε την οργανωμένη και συντονισμένη εναρκτήρια κίνηση του Σεπτεμβρίου του 1995, όπου με εντολή και επιστασία του Ανδρέα Παπανδρέου, η ελληνική κυβέρνηση όχλησε επίσημα την Γερμανία, επιδίδοντας ρηματική διακοίνωση και το Δίστομο, έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού, ανέλαβε να εκπροσωπήσει την κοινωνία των πολιτών και άσκησε την αγωγή του. Επόμενη κίνηση-σταθμός σε αυτήν την κατεύθυνση ήταν η απόφαση το 2010, να παρέμβουμε στη δίκη μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Με την απόφαση αυτή η Ελλάδα διασφάλισε ότι «η Γερμανία θα ξανασυναντήσει μπροστά της, σε μια από τις απροσδόκητες στροφές του ιστορικού χρόνου, τις διασωθείσες αξιώσεις της χώρας μας»! Εκτοτε, όλες οι υπόλοιπες κινήσεις (ρηματικές διακοινώσεις και άλλες δηλώσεις του πολιτικού προσωπικού, εκδηλώσεις, κινήσεις της Βουλής) έχουν το άρωμα του αποσπασματικού και του ασυντόνιστου και είναι μεγάλο κρίμα αυτό που συμβαίνει, γιατί από μόνες τους είναι κινήσεις με μεγάλη σημασία και αν εντάσσονταν σε ένα πλαίσιο σχεδιασμού και στοχοθεσίας θα αποδείκνυαν τη σπουδαιότητά τους.

Προσωπικά, επιθυμώ μια μέρα να … δω την Ελλάδα και τη Γερμανία να εγκαταλείπουν το αρνητικό παρελθόν που βαραίνει το παρόν τους και τις δύο κοινωνίες να οδηγούνται στην συμφιλίωση. Μια ειλικρινή και όχι επιβληθείσα συμφιλίωση, που θα προκύψει από την επί ίσοις όροις επικοινωνία και τον παραγωγικό διάλογο και όχι από την μονομερή γερμανική επιλογή και επιβολή μιας τελικής λύσης (χρησιμοποιώ τον όρο, έχουσα πλήρη συναίσθηση του ιστορικού του βάρους!) Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να πετύχει παρά μόνον μέσα από τη χάραξη ενός νέου εθνικού ολιστικού ελληνικού σχεδίου, από το οποίο δεν θα λείπει καμία καλοπροαίρετη πολιτική και κοινωνική δύναμη.

Ως συνεχιστές του αγώνα του αείμνηστου Γιάννη Σταμούλη δεν θα… αποστασιοποιηθούμε από την υποστήριξη της υπόθεσης και ως φυσικοί του κληρονόμοι δεν θα σταματήσουμε τη διεκδίκηση της πνευματικής ιδιοκτησίας της κληρονομιάς μας.

Στόχος της ζωής μας είναι να … προσφέρουμε τη δική μας μικρή βοήθεια στην εξαφάνιση του φασισμού και του ναζισμού!

Πάντα έχω στο μυαλό μου τη λέξη… «Έμπρακτη» από την φράση «…δεν αρκεί ένας χαιρετισμός. Η Γερμανία οφείλει στο Δίστομο Έμπρακτη Συγγνώμη». Πρόκειται για την ανταπάντηση του Γιάννη Σταμούλη, προς τους Γερμανόφωνους ασπρομάλληδες που επισκέφθηκαν το Δίστομο τον Φλεβάρη του 1995, ίσως προσκυνηματικά, ίσως για να απαλύνουν, προσωπικές ή άλλες, τύψεις που τους τυραννούσαν. Στην τοποθέτησή του, στην μικρή τελετή που είχε λάβει χώρα εκείνη την ημέρα, ο επικεφαλής τους, είχε πει «…μεταφέρουμε τον χαιρετισμό του Γερμανικού Λαού» και ο Νομάρχης Σταμούλης σήκωσε το γάντι και κίνησε το γρανάζι της Ιστορίας!

Χριστίνα Ι. Σταμούλη – Δικηγόρος – Διαχειρίστρια του Αρχείου Ι.Ε. Σταμούλη

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις